Ο φασισμός ως κομματική οργάνωση, ιδεολογία και κρατική πολιτική

Ο φασισμός είναι ένα μαζικό κίνημα  συνεργασίας όπου υπερισχύουν νέοι που ανήκουν κυρίως στις μεσαίες τάξεις. Η ταυτότητα του βασίζεται στην αρχή της συντροφικότητας και η αποστολή του είναι να κατακτήσει την πολιτική εξουσία χρησιμοποιώντας την τρομοκρατία. Σκοπός του φασισμού είναι να δημιουργήσει ένα νέο καθεστώς καταστρέφοντας την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Η κουλτούρα του  είναι βασισμένη στη στρατικοποίηση της πολιτικής  ως μοντέλο ζωής και οργάνωσης.

 Πρόκειται για μια ολοκληρωτική αντίληψη η οποία υιοθετεί μέτρα διάκρισης και δίωξης εναντίων εκείνων που θεωρούνται ότι είναι εχθροί του καθεστώτος ή γιατί ανήκουν σε φυλές που θεωρούνται «κατώτερες»  ή σε κάθε περίπτωση επικίνδυνες για το έθνος.

Ο φασισμός είναι βασισμένος στην απόλυτη υποταγή των πολιτών στο κράτος και στο πολεμικό πνεύμα. Επιπλέον  είναι ένας αστυνομικός μηχανισμός που προλαμβάνει, ελέγχει και καταστέλλει κάθε μορφή διαφωνίας ή αμφισβήτησης με τη συνδρομή της οργανωμένης τρομοκρατίας. Είναι ένα μοναδικό κόμμα που έχει ως στόχο να εξασφαλίζει, μέσω μιας δικιάς του πολιτοφυλακής, την ένοπλη άμυνα του καθεστώτος και να επιτηρεί την επιλογή των νέων διευθυντικών στελεχών. Ακόμα έχει ως στόχο του να οργανώνει τις μάζες στο ολοκληρωτικό κράτος. Ο φασισμός, τέλος  είναι ένα πολιτικό σύστημα που βασίζεται στη συμβίωση κόμματος και κράτους. Ο αρχηγός περιβάλλεται, διατάζει, διευθύνει και συντονίζει τις δραστηριότητες του κόμματος, του καθεστώτος και του κράτους και ενεργεί ως ύψιστος και αδιαμφισβήτητος κριτής στις συγκρούσεις μεταξύ των ηγετικών στελεχών του καθεστώτος. Ο απώτερος σκοπός της εξωτερικής πολιτικής του φασισμού είναι η δημιουργία ενός νέου «πολιτισμού».

Στο σημείο αυτό  μπορούμε  να σκιαγραφήσουμε έναν κατάλογο χαρακτηριστικών τα οποία αντιπροσωπεύουν αυτό που ο Ουμπέρτο Εκο ονομάζει «πρωτοφασισμό» η «αρχέγονο φασισμό» .Το πρώτο χαρακτηριστικό του πρωτοφασισμού είναι η λατρεία της παράδοσης. Σύμφωνα με τον πρωτοφασισμό δεν μπορεί να υπάρξει καμία πρόοδος στη γνώση. Η ναζιστική εσωτερική γνώση τρεφόταν με παραδοσιαρχία, συγκριτιστικά και μυστικιστικά στοιχεία. Η παραδοσιαρχία συνεπάγεται την απόρριψη του μοντερνισμού. Ο ναζισμός παρόλο που υπερηφανευόταν για τα βιομηχανικά του επιτεύγματα, δεν ήταν παρά η επιφάνεια μιας ιδεολογίας βασισμένη στην ιδέα Αίμα και Γη.                                                             

Ο πρωτοφασισμός μπορεί να οριστεί ως ανορθολογισμός. Ο ανορθολογισμός βασίζεται  στη λατρεία της δράσης για δράση. Η σκέψη είναι μια μορφή αποδυνάμωσης. Η καχυποψία απέναντι στον κόσμο της διανόησης αποτελούσε πάντοτε σύμπτωμα του πρωτοφασισμού.  Για τον πρωτοφασισμό, η διαφωνία θεωρείται προδοσία. Εξάλλου, η διαφωνία αποτελεί σημάδι ποικιλομορφίας.

Ο πρωτοφασισμός αναζητεί τη συναίνεση εκμεταλλευόμενος το φυσικό φόβο του διαφορετικού. Ο πρωτοφασισμός είναι εξ’ ορισμού ρατσιστικός. Ο πρωτοφασισμός πηγάζει από την ατομική η κοινωνική απογοήτευση. Αυτός είναι ο λόγος που ένα από τα πιο τυπικά χαρακτηριστικά των φασιστικών καθεστώτων του παρελθόντος ήταν η επίκληση προς μια απογοητευμένη μεσαία τάξη που μαστιζόταν από μια οικονομική κρίση η ένιωθε πολιτικά εξευτελισμένη και φοβισμένη από την πίεση που ασκούσαν οι χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις.  Στους ανθρώπους που νιώθουν πως δεν έχουν πλέον ξεκάθαρη κοινωνική ταυτότητα, ο πρωτοφασισμός λέει πως το μοναδικό τους προνόμιο είναι το πιο κοινό, ότι έχουν γεννηθεί στην ίδια χώρα. Αυτή είναι και η αρχή του εθνικισμού. Σύμφωνα με το πρωτοφασισμό  το μοναδικό πράγμα που μπορεί να δώσει ταυτότητα στο έθνος είναι οι εχθροί του.

Για τον πρωτοφασισμό  η ζωή είναι ένας συνεχής αγώνας. Επομένως, ο ειρηνισμός είναι κακός, γιατί η ζωή είναι ένας συνεχής πόλεμος. Εφόσον οι εχθροί πρέπει να ηττηθούν, θα πρέπει να υπάρξει μια τελική μάχη, μετά από την οποία το κίνημα θα έχει υπό τον έλεγχο του ολόκληρο τον κόσμο. Κάτι τέτοιο όμως, θα σήμανε την αρχή μιας περιόδου ειρήνης πράγμα που έρχεται σε αντίθεση με το δόγμα του συνεχούς πολέμου. Κάνεις φασίστας ηγέτης δεν έχει καταφέρει ποτέ να λύσει αυτό το πρόβλημα. Ο ελιτισμός αποτελεί χαρακτηριστική διάσταση κάθε αντιδραστικής ιδεολογίας. Ο αριστοκρατικός και μιλιταριστικός ελιτισμός συνεπάγεται την περιφρόνηση προς τους αδύναμους. Ο ηγέτης , που γνωρίζει ότι η εξουσία δεν του απονεμήθηκε δημοκρατικά αλλά την κατέκτησε με τη βία, γνωρίζει επίσης ότι η δύναμη του βασίζεται στην αδυναμία των μαζών. Οι μάζες είναι αδύναμες, και γι’ αυτό χρειάζονται και αξίζουν έναν ηγεμόνα. 

Για την πρωτοφασιστική ιδεολογία ο ηρωισμός είναι ο κανόνας. Μέσα σ’ αυτή την προοπτική, όλοι μαθαίνουν πως πρέπει να γίνουν ήρωες. Ο πρωτοφασίστας ήρωας αποζητά τον ηρωικό θάνατο. Ο πρωτοφασίστας ήρωας ανυπομονεί να πεθάνει, μέσα στην ανυπομονησία του όμως συχνά στέλνει κι άλλους ανθρώπους στο θάνατο. Ο πρωτοφασίστας μεταθέτει τον πόθο του για εξουσία στη σεξουαλική συμπεριφορά του. Έτσι προκύπτει ο ματσισμός(= αντριλίκι) που συνεπάγεται αφενός την περιφρόνηση προς τη γυναίκα και αφετέρου την καταδίκη «παρεκκλινουσών» ερωτικών συνηθειών, όπως η αγνότητα ή η ομοφυλοφιλία. Ο πρωτοφασισμός βασίζεται σε έναν επιλεκτικό λαϊκισμό. Για τον πρωτοφασισμό τα άτομα ως άτομα δεν έχουν δικαιώματα, ο λαός γίνεται αντιληπτός σαν οντότητα που εκφράζει την κοινή βούληση. Έτσι οι πολίτες δεν πράττουν, καλούνται μόνο να παίξουν το ρόλο του λαού. Ο πρωτοφασισμός μιλάει την «νέα ομιλία». Όλα τα ναζιστικά και φασιστικά σχολικά εγχειρίδια χρησιμοποιούσαν φτωχό λεξιλόγιο και στοιχειώδη σύνταξη, με σκοπό να περιορίσουν τη διάδοση των εργαλείων της σύνθετης και κριτικής σκέψης.

Παρασκευή Πανταζή, Μαριλένα Χριστοδουλίδη, Α3